Bushcraft

Bouw een leemoven

Een leemoven bouwen begint niet met klei of stro, maar met een droom – van warmte, eenvoud en samen creëren. Soms heb je alleen nog iemand nodig om het écht te gaan doen.

pizza’s bakken met de kracht van de aarde

Een leemoven bouwen is zo’n project waar ik al járen van droom. Een beetje zoals een boomhut, een kano of een houtgestookt bad in de tuin: romantisch, warm, zelfgemaakt. Elke keer ik zo’n oven zie in iemands tuin – die dikke, ronde bol van aarde en stro, met hout dat knettert binnenin – denk ik: dát wil ik ook. En toch… ik heb het nog nooit gedaan. Nog niet. Maar het plan leeft.

In deze blog neem ik je mee in de voorbereiding en droom van een leemoven, alsof we samen aan het plannen zijn onder een boom, met modder tot aan onze enkels en de geur van versgebakken pizza in ons hoofd. Alles wat je nodig hebt – klei, zand, stro, tijd en goesting – ligt eigenlijk al klaar. Nu nog de moed om te beginnen… of beter: samen te beginnen. Heb jij ervaring? Heb je ooit al een oven gebouwd? Of kriebelt het bij jou ook al lang? Laat iets weten. Wie weet bouwen we hem samen.

Firewood burning in pizza stove at pizzeria

Waarom een leemoven bouwen?

Een leemoven is niet alleen een prachtig object in je tuin, het is ook:

duurzaam – je gebruikt natuurlijke materialen uit je omgeving
sociaal – perfect voor pizza-avonden, broodworkshops of gewoon vuur kijken
eenvoudig – geen elektriciteit, geen metaal, alleen vuur en aarde
leerzaam – je ontdekt hoe warmte zich gedraagt, hoe vuur bouwt en kookt

En: je maakt het zélf. Met je handen, voeten, en een hoop plezier. Of beter nog: met een groepje mensen die ook zin hebben in een modderproject.

Wat heb je nodig?

Materialen:

Klei – liefst vettig en lokaal gewonnen (uit een tuin of beekrand)
Scherpzand – grof zand voor structuur en hittebestendigheid
Stro of haksel – voor de isolatielaag
Water – om het mengsel werkbaar te maken
Oud krantenpapier – voor het maken van een tijdelijke mal
Bakstenen of oude klinkers – voor de vloer van de oven
Een houten plaat of pallet – als tijdelijke ondergrond

Gereedschap:

schop of bats
emmers of kruiwagen
handen en voeten
een stok of touw om de ronding te meten

Stap-voor-stap: een leemoven bouwen

Ik heb me al flink ingelezen en video's bekeken – en als ik afga op wat ik vond, zou het plan er ongeveer zo uitzien

Kies je plek

Zoek een beschutte plek in je tuin, bij voorkeur op droge grond.
Zorg voor een stabiele ondergrond (evt. met tegels of stenen).

Bouw de vloer

Leg een cirkel van stenen (ongeveer 80–100 cm diameter).
Gebruik vuurvaste stenen of oude bakstenen.
Zorg dat de vloer vlak en stabiel ligt.

Maak een zandvorm

Maak een berg vochtig zand in de gewenste vorm van je oven.
De hoogte mag ongeveer 40–50 cm zijn.
Bedek met nat krantenpapier om het straks makkelijk te verwijderen.

Maak de leem

Meng 2 delen klei, 3 delen zand en water tot een stevige, kneedbare massa.
Test het mengsel: maak een bol en laat die vallen. Hij mag niet uit elkaar spatten.

Leemlaag aanbrengen

Bekleed de zandmal met een 7–10 cm dikke laag leem.
Werk van onder naar boven in lagen.
Laat de opening vrij voor je toekomstige deur (ongeveer 25 cm breed en 30 cm hoog).

Uithollen en laten drogen

Laat 1–2 dagen drogen (afhankelijk van weer).
Haal dan voorzichtig het zand en krantenpapier weg.
Laat de oven verder uitharden (minstens 1 week).

Isolatielaag aanbrengen

Meng leem met stro of zaagsel voor een luchtige isolatielaag.
Breng 5–10 cm aan over de bestaande oven.

Eerste vuur inbakken

Stook langzaam op – kleine vuurtjes, steeds groter.
Dit droogt de oven van binnenuit en voorkomt barsten.

En dan… pizza!

De droom: samen rond het vuur, geurige pizza’s op een warme steen, knapperige korst en gesmolten kaas. Je oven is klaar voor gebruik als hij volledig droog is en stevig aanvoelt. Je stookt hem op met droog hout, laat de vlammen uitdoven, en bakt dan op de stralingswarmte van de stenen.

Tips uit ervaring (van anderen):

Gebruik een metalen plaat of pizzasteen voor mooie bodems
Laat kinderen helpen – modder is het leukste speelgoed
Maak er een feest van: muziek, deeg, toppings, vuur
De oven wordt mooier naarmate hij meer gebruikt wordt

Tot slot

Ik geef het toe: het project is nog niet begonnen. Maar het leeft. En misschien is dat het begin. Want dingen bouwen uit leem doe je niet alleen – je doet het samen, met modderhanden, grappen, en veel lachen.

Dus: heb jij al eens een leemoven gebouwd? Of ken je iemand die dat deed? Heb je tips, of wil je er gewoon bij zijn als we eraan beginnen? Laat iets weten. Misschien wordt deze blog straks realiteit – met vuur, pizza, en de geur van klei op je kleren.